قلاویز دستی

قلاویز (Tap) یک ابزار برشی است که برای ایجاد رزوه (دندانه) داخلی در سوراخهای مختلف استفاده میشود. این ابزار عمدتاً در صنایع فلزکاری، مکانیک و لولهکشی کاربرد دارد و برای ساخت پیچهای داخلی یا مهرهها استفاده میشود. قلاویزها معمولاً از فولاد پرسرعت (HSS) یا کاربید تنگستن ساخته میشوند تا مقاومت و دوام بالایی در برابر سایش داشته باشند.

اجزای اصلی قلاویز:
1. *تیغههای برشی*: بخشی که عملیات برش رزوه را انجام میدهد.
2. *بدنه (شفت)*: بخش استوانهای که در دسته قلاویز قرار میگیرد.
3. *انتهای مربعی*: برای اتصال به دسته قلاویز (Tap Wrench) طراحی شده است.

انواع قلاویز:
1. *قلاویز دستی (Hand Tap)*:
– *قلاویز مخروطی (Taper Tap)*: برای شروع رزوهکاری و تقسیم فشار برش استفاده میشود.
– *قلاویز میانی (Plug Tap)*: پس از قلاویز مخروطی استفاده میشود.
– *قلاویز پایانی (Bottoming Tap)*: برای رزوهکاری تا انتهای سوراخهای کور.

2. *قلاویز مارپیچی (Spiral Point Tap)*:
– تراشهها را به سمت جلو هدایت میکند و برای سوراخهای عبوری (Through Holes) مناسب است.

3. *قلاویز حلزونی (Spiral Flute Tap)*:
– تراشهها را به سمت عقب میآورد و برای سوراخهای کور (Blind Holes) ایدهآل است.

4. *قلاویز لولهای (Pipe Tap)*:
– برای رزوههای مخروطی لولهها (مثل استاندارد NPT) طراحی شده است.

5. *قلاویز ماشینی (Machine Tap)*:
– برای استفاده با ماشینهای CNC یا دریلهای ستونی بهکار میرود.

روش استفاده از قلاویز:
1. *سوراخ اولیه (Pilot Hole)*:
ابتدا با یک مته، سوراخی با قطر مناسب (معمولاً برابر با *قطر رزوه منهای گام پیچ*) ایجاد کنید.
(مثال: برای رزوه M10 با گام 1.5 میلیمتر، قطر مته ≈ 8.5 میلیمتر)

2. *نصب قلاویز*:
قلاویز را در دسته مخصوص (Tap Wrench) ثابت کنید و آن را بهصورت عمود بر سطح سوراخ قرار دهید.

3. *روغنکاری*:
از روغن مخصوص (مثل روغن برش) برای کاهش اصطکاک و افزایش عمر قلاویز استفاده کنید.

4. *رزوهزنی*:
قلاویز را با فشار ملایم و چرخش ساعتگرد بچرخانید. پس از هر ۱-۲ دور چرخش، نیمدور برگشت (پادساعتگرد) دهید تا تراشهها شکسته شوند.

نکات مهم:
– برای سوراخهای کور، حتماً از قلاویز پایانی (Bottoming Tap) پس از مراحل اولیه استفاده کنید.
– از وارد کردن فشار بیشازحد خودداری کنید تا قلاویز نشکند.
– برای مواد سخت (مثل فولاد ضدزنگ)، از قلاویزهای با پوشش تیتانیوم یا کبالت استفاده شود.

کاربردها:
– ساخت مهرههای سفارشی در صنعت خودرو.
– تعمیر رزوههای آسیبدیده در موتورها.
– ایجاد اتصالات رزوهدار در لولهکشی و اتصالات هیدرولیک